Avrupa Yerel veya Azınlık Dilleri Tüzüğü Uzman Komitesi (Comex) ve Dil Çeşitliliğini Teşvik Ağı (NPLD) açıklamalarında koronavirüs (Covid-19) kaynaklı yaşanan sağlık krizine de değindi. Bu süreçte hükümetlerin, halklarına ilettikleri mesajların tüm dil çeşitliliğini yansıtmasının önemine dikkat çekildi:
“Hükümetlerin kamusal sağlık krizini hem koruma amaçlı, hem de dil çeşitliliğini yansıtan bir şekilde net bir şekilde iletmesi çok önemli.
“Olağanüstü günlerde ağırlaşan dışlanma ve izolasyona karşı mücadele için, hükümetler daha fazla kapsayıcı olmanın peşini bırakmamalı.”
Comex ve NPLD, bu dilleri kamusal alanda kullanmanın, dışlanmayla mücadele ve kapsayıcılık çalışmalarının yürütülmesinde başlıca bir yöntem olduğunu hatırlattı.
Okullara dönerken, dil için özel düzenlemeler gerekli
Aksamalara uğrayan bir akademik yılın ardından, çocukların okula döndüğü süreçte bölgesel veya azınlık dillerinin öğretimi konusu da açıklamada ele alındı. Bu dillerdeki eğitimin hafife alınmaması gerektiğinin altı çizildi.
Aynı zamanda, yaşanan olağanüstü dönemin göz önüne alınarak, hükümetlerin okulların müfredat planlamasında özel düzenlemeler yapmasının hayati önem taşıdığına dikkat çekildi.
Henüz kabul etmeyen ülkeler de Dil Sözleşmesi’ni onaylamalı
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin on yedinci yıl dönümüne dikkat çekilen açıklamada, sözleşmenin 14. Maddesinin “dil ayrımcılığı”nı da yasakladığı hatırlatıldı.
İki kurum, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Bu prensipler ve haklar, dil çeşitliliğini korumanın ve teşvik etmenin önemini savunmuş Avrupa kurumları tarafından destekleniyor. Tehlikede olan dillerin korunması ve teşvik edilmesi için dünya çapında yasal olarak bağlayıcılığı bulunan tek araç olan Avrupa Yerel veya Azınlık Dilleri Sözleşmesi, 1992 yılında Avrupa Konseyi’nin desteğiyle kabul edilmişti.
“Fakat bugüne kadar elde edilen başarıları görmezden gelmesek de, kaydedilen ilerlemenin amaçlananın çok gerisinde olduğunu ve sözleşmenin ilkelerinin birçok üye devlet tarafından gerçekleştirilmekten uzak olduğunu not etmemiz gerekir. Sözleşmenin, henüz kabul etmeyen ülkeler tarafından onaylanmasına dair ciddi bir değerlendirme yapılmalıdır.”
Dillerin kamusal alanda kullanımının önemi
Konuya dair NPLD başkanı Sietske Poepjes ve Comex başkanı Vesna Crnic-Grotic “Bölgesel veya azınlık dillerini kamusal alanda kullanmak, toplumdaki çeşitliliği ve kapsayıcılığı teşvik açısından öncü bir yoldur” dedi.
İki kurumun başkanları, Avrupa kurumlarına ve ulusal hükümetlere, Avrupa Bölgesel veya Azınlık Dilleri Sözleşmesi’nin amaçlarının, prensiplerinin ve değerlerinin en iyi şekilde uygulanmasına yönelik çalışmaları için çağrıda bulundu.
· Bildirinin tamamını için: 2020 Avrupa Diller Günü Bildirisi
