Sahra Torlak
Türkiye, dilsel çeşitlilik bakımından dünya üzerindeki en zengin ülkelerden biridir. Ancak bu dillerin birçoğu yok olma tehdidi altında bulunmaktadır. Laz-Çerkes Sivil Toplum Ağı projesi, Avrupa Birliği desteğiyle, Türkiye’deki tehlike altındaki dillerin korunması ve canlandırılması amacıyla başlatılmış ve bu süreçte TADNET (Tehlike Altındaki Diller Ağı) inisiyatifi kurulmuştur. Bu proje, Laz ve Çerkes dillerini odak alarak Türkiye’deki diğer tehlike altındaki dilleri de kapsayan geniş bir ağın oluşturulmasına öncülük etmiş, dilsel çeşitliliğin sürdürülebilirliği için çığır açan çalışmalar yapmıştır.
Eğitim ve Farkındalık Faaliyetleri
Proje kapsamında düzenlenen eğitimler ve atölye çalışmaları, dilsel haklar ve kültürel miras konularında toplumsal bilinci artırmayı hedeflemiştir. Özellikle TADNET, dilsel çeşitlilik ve çokdillilik konularında farkındalık yaratmak amacıyla çeşitli seminerler ve konferanslar düzenlemiş, bu dillerde eğitim materyalleri hazırlamıştır.
Kültürel Etkinlikler ve Festivaller
Laz-Çerkes Sivil Toplum Ağı ve TADNET, masal anlatım festivalleri gibi kültürel etkinlikler düzenleyerek bu dillerin sadece öğrenilmesini değil, aynı zamanda yaşatılmasını amaçlamıştır. Bu festivaller, dilsel çeşitliliğin korunmasına yönelik ulusal ve uluslararası alanda Türkiye’nin sesini duyurmuştur.
Dijital Kaynaklar ve Araçlar
TADNET, dijital dil haritaları ve sesli sözlükler gibi yenilikçi dijital araçlar geliştirerek tehlike altındaki dillerin korunmasına yönelik çalışmaları desteklemiştir. Bu araçlar, bu dilleri öğrenmek ve kullanmak isteyen bireyler için önemli kaynaklar olarak hizmet vermektedir.
Uluslararası İşbirlikleri ve Etkileşim
TADNET’in kurulması, uluslararası işbirliklerini de beraberinde getirmiştir. Bu işbirlikleri sayesinde, Türkiye’nin dilsel çeşitliliği ve bu çeşitliliği koruma çabaları uluslararası platformlarda tanıtılmış ve desteklenmiştir.
UNESCO ve Dilsel Durum Güncellemeleri
Projenin en somut sonuçlarından biri, UNESCO’nun tehlike altındaki diller listesinde yer alan Laz dilinin durumunun güncellenmesidir. Bu başarı, TADNET ve Laz-Çerkes Sivil Toplum Ağı’nın Laz dilini koruma ve canlandırma çabalarının uluslararası alanda da tanınmasını sağlamıştır.
Projenin ve TADNET’in etkileri, sadece dilsel çeşitliliğin korunmasına yönelik değil, aynı zamanda Türkiye’nin kültürel mirasının zenginleştirilmesine yönelik önemli katkılar sağlamıştır. Laz-Çerkes Sivil Toplum Ağı ve TADNET, dilsel hakların ve kültürel çeşitliliğin korunmasının sadece demokratik bir hak olmakla kalmayıp aynı zamanda temel bir insan hakkı olduğunu vurgulayarak, toplumun bu konudaki farkındalığını artırmıştır.
Bu başarılar, Türkiye’nin kültürel ve dilsel çeşitliliğini koruma çabalarına değerli bir katkı sağlamış olup, bu çabaların ulusal ve uluslararası alanda daha da ileriye taşınması için bir temel oluşturmuştur.
