Yeni Zelanda’da, yerel adıyla Aotearoa’da, ülkenin yerlilerinin konuştuğu dil olan Maorice, Unesco’nun Tehlike Altındaki Diller Atlası’na göre “kırılgan” konumda.
Dili kurtarmaya yönelik bir inisiyatif olan Mahuru Maori (Maori Eylülü) boyunca, katılımcılar kendilerine belirli hedefler belirleyerek, bunları gerçekleştirmeye çalışıyor. Aynı zamanda kurumlara da dili benimsemeleri için çağrılar yapılıyor.
Hedef, günlük hayatın birçok alanında dil kullanımı
Eylül ayı boyunca bu inisiyatife katılanlara destek olmak için, online olarak birçok öğrenim kaynağı ve içerik sunuluyor. Kampanya, Maoriceyi hangi seviyede konuşuyor olursa olsun herkese açık:
“Maori Eylülü her birimiz için bir meydan okuma. Amaç, Eylül ayı boyunca bilinçli olarak daha çok Maorice konuşmak.”
Katılımcılar, ayın başında kendilerine “gerçekçi ve ulaşılabilir” bir hedef beliyor. “Her gün bir saat, her gün yarım gün, haftada bir gün, ayın bir haftası, ay boyunca her gün” örneklerindeki gibi belirledekileri hedef doğrultusunda bireyler, yalnızca Maorice konuşup yazıyorlar.
Maori Eylülüne 2018 yılında 2.500 kişi katılırken, 2019’da bu sayı 5.000’e ulaşmış. Kısa süre önce tamamlanan 2020 kampanyasında ise hedef 12.000 katılımcıydı. Katılanların yaklaşık yarısı, Maorice öğrenmeye yeni başlayanlardan oluşmuş.
Dilin kullanımını teşvik etmek için yapılabilecekler
Kampanyaya destek olunabilecek yöntemler ise şöyle sıralanıyor:
“Maori Eylülünün başarılı olmasına ve Maoricenin yeniden canlandırılmasına şu yollarla katkıda bulunabilirsiniz:
· Maori dilini işyerinde ve toplumda olumlu karşılanmasını sağlayın
· Başkalarını da Maoriceyi kullanmasını ve öğrenmesini teşvik edin; Maoriceyi hayatınıza sokun
· İngilizce konuşurken Maori sözcüklerini doğru telaffuz edin
· Biraz öğrenin, biraz kullanın
· Biraz daha öğrenin, ve bildiğinizi kullanın
· Dilinizi geliştirmeye devam edin ve bildiklerinizi paylaşın
· Bu Maori Eylülü’nde arkadaş ve ailenizi de sizinle birlikte buna katılmaya davet edin.
“Ardından belirlediğiniz hedefe göre Eylül ayı boyunca yalnızca Maorice konuşacak, yazacak ve şarkı söyleceksiniz. Bu yılki Maori Eylülüne şimdiden kaydolun. Biz de sizi hedefinize başarıyla ulaşmanız için öğrenim kaynakları, Maorice etkinlikler ve destekleyici içeriklerle güncel tutacağız”
Maorice, İngilizce ve İşaret Dili ile birlikte resmi dil
Etkinlik, Te Wananga o Aotearoa enstitüsü tarafından düzenleniyor. Kurum, Yeni Zelanda eğitim sistemine göre Maori kültüründe lisansüstüne benzer bir konuma sahip.
Maorice, Yeni Zelanda/Aotearoa’da Avrupa kolonizasyonu öncesinden beri yaşayan yerli halk Maoriler tarafından konuşuluyor. Doğu Polinez dil ailesinin üyesi olan Maorice son yıllarda daha çok görünürlük kazandı; ülkedeki üç resmi dil arasında, İngilizce ve İşaret Dili ile birlikte yer alıyor.
