Bir lexicon[1] yaratmanın yanı sıra, bir sözlü tarihi kaydetmek de “erken safha” dil belgeleme sürecinin yapı taşlarından biridir çünkü dilin konuşulurken ortaya serilen en saf haline dair ham bir örnek sağlar. Bir dilin özelliklerini araştırmayı planlayanlar ve öğrenmeyi düşünenler iyi belgelenmiş bir sözlü tarihin muazzam değerli olabileceğini keşfedeceklerdir. Belki de sözlü tarihlerin bize sunabileceklerinden en kıymetlisi, bir konuşucunun veya bir dilsel topluluğunun hayatına açılan bir penceredir.
Teknik ve Estetik Konusunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bir profesyonel kamera ve ses kayıt cihazı veya sadece bir akıllı telefon kullanıyorsanız dahi aşağıdaki maddeleri göz önünde bulundurun.
- Ses kaydının duru olması esastır. Röportajı asgari düzeyde arka plan sesi ve parazit ile kaydetmeniz önemlidir. Kalabalık hollerden ve caddelerden veya arka plan müziklerinden kaçının.
- Manzara ölçülerine sadık kalın. Akıllı telefonlarla kayıt alırken portre oranlarına başvurmak yaygın olsa da manzara ölçülerini baz alarak, yani telefonunuzu dik değil yatay tutarak, çekim yapmak tercih edilmelidir. Bu, videonuzu çevrimiçi medya oynatıcıları için daha uygun kılar. Video, konuşucu/konuşucuların üst bedenini çerçeveleyecek biçimde konumlandırılmalıdır.
- Akıllı telefonlar ses kayıtları için çok iyidir. Eğer profesyonel düzeyde bir kameraya erişiminiz varsa fakat aynı seviyede bir ses kayıt ekipmanına sahip değilseniz telefonunuz dış sesleri kaydetmek için kullanılabilir. IOS cihazları için iTalk uygulamasını, Android için Audio Recorder uygulamasını öneriyoruz.
Bir Sözlü Tarihte Neler Konuşulmalı
Videoların olabildiğince doğal olması için çaba gösterilmesi gerektiğine inanıyoruz: genellikle insanlar kamera karşısında gerilebilir veya konuşmaya başlamak konusunda rahat hissetmeyebilirler, bu çoğunlukla ilk birkaç dakika içinde kaybolur. İnsanları daha rahat hissettirebilmek adına (eğer yapabiliyorsanız) görüşülen kişiyle başlamadan ilgileri, dilleri, kültürleriyle ilgili muhabbet etmek iyi olacaktır.
Anlatının onları ve onların hayatlarını yansıtmasını hedeflediğimiz için röportajlar için sorular sağlamıyoruz. Eğer diyecek bir şey bulmak konusunda zorlanıyorlarsa veya kayıt esnasında tıkanıyorlarsa, onları cesaretlendirebilir ve konuşma konuları önerebilirsiniz; örneğin, bir dil konuşucusu dili ve diliyle olan ilişkisi, dilinin geleceğine dair umutları, topluluğunun mutfağından sevdiği yemekler ya da herhangi bir ilgi alanı hakkında konuşabilir!
Sözlü Tarihleri Transcribe Etme ve Çevirme
Transcription versus Çevirme
Transkript anadilde veya konuşulan dillerde yapılan röportajın yazılı metnini ifade ederken, çeviri kelimenin tam anlamıyla video transkriptinin çevirisidir. Eğer imkanınız dahilindeyse, hem transkripti hem de uluslararası bir dile çevirisini temin edin. Bunu videoyu kaydettikten sonra yüz yüze ya da e-posta veya telefon aracılığıyla takibini yapıp gerçekleştirebilirsiniz.
Format
Transkript ve çevirileri yüklemenin ideal formatı .SRT dosyalarıdır çünkü çoğu medya oynatıcılarıyla altyazı oluşturmak için otomatik olarak uyum sağlarlar. Neyse ki, SRT dosyaları kolaylıkla yapılabilmektedirler. Bir SRT dosyası yaratabilmek için tercihiniz dahilinde bir metin editörünü açın ve transkriptinizi veya çevirinizi altyazı olarak kullanıldıklarında gözükecekleri yerlerden bölün.
Örneğin, “Merhaba, benim adım Joana. Tarragona’danım ve Katalan benim anadilim.’
şuna dönüşecektir:
1
00:00:01,00 –> 00:00:03,00
Merhaba, benim adım Joana.
2
00:00:03,03 –> 00:00:11,00
Tarragona’danım
Ve Katalan benim anadilim.
Yukarıdaki format aşağıdaki iki kuralı izlemektedir:
- Her altyazı şunlara göre formata uygun hale getirilmektedir: 1) Sayısal dizi sayacı; 2) Başlama ve bitme zaman imleri (Saat:Dakika:Saniye:Salise), bunları birleştirmek için kullanılan –>; ve 3) Altyazının ham metni .
- Altyazılar satır başına 40 karakterden daha azına sahip olmalıdır. https://wordcounter.net gibi websiteleri satırları denetlemek için kullanabilirsiniz.
.SRT dosyasını yaratmayı bitirdiğinizde, .srt dosya uzantısıyla kaydedin.
Latin Alfabesinde Bulunmayan Karakterler
.SRT dosyaları unicode tarafından desteklenen bütün karakter setlerini desteklemektedir, yani transkriptiniz veya çeviriniz Kiril Alfabesini, Arap Alfabesini veya herhangi bir yazı sistemini barındırıyorsa .srt formatıyla uyum sağlayacaktır.
[1]Lexicon bir kişinin, dilin veya bilgi alanının kelime dağarcığıdır. (Ç.N.)
